Bron: Vogelbescherming Nederland / Foto boven Lubbert Boersma
24-MEI-2024 – De Portugese regering ziet definitief af van Montijo als locatie voor een nieuw vliegveld bij Lissabon. Dat is goed nieuws voor de honderdduizenden vogels die in de monding van de Taag broeden, foerageren en rusten tijdens de jaarlijkse trektochten tussen hun broedplek en hun overwinteringsgebied. Ook Nederlandse grutto’s maken gebruik van dit Natura 2000-gebied.
Het is een geweldige overwinning voor de Portugese natuurorganisaties, die hartstochtelijk hebben gepleit om van Montijo af te zien – tot een gang naar de rechter aan toe. Ook vanuit Nederland was de verontwaardiging groot. Tienduizenden mensen zetten in 2020 bij wijze van protest hun handtekening onder een petitie van Vogelbescherming Nederland.
Nog niet veilig
Portugal ziet af van plannen om een nieuwe grote burgerluchthaven te bouwen bij Montijo. Dat is goed nieuws, maar helemaal veilig zijn de vogels nog niet. Want ook de alternatieve locatie, Alcochete, is nog steeds verre van ideaal. Dat meldde SPEA, de Portugese BirdLife Partner die samen met ClientEarth en met steun van onder meer Vogelbescherming Nederland een rechtszaak hadden aangespannen om het plan tegen te houden. Een belangrijk argument tegen Montijo als locatie voor de luchthaven was een onvolledige en onjuiste milieueffectrapportage. De overhaaste en simplistische gedachte was: ‘dan vliegen die vogels toch gewoon ergens anders naartoe’. De plannen van de regering bleken een schending van zowel de EU-wetgeving als de eigen Portugese wetgeving.
Internationaal protest
Ook vanuit Nederland was de verontwaardiging groot toen Montijo in beeld kwam, juist ook omdat de Taag-monding een belangrijke rustplek is voor grutto’s. Onze nationale vogel vliegt van zijn broedplekken in Nederland via Zuid-Europa veelal naar West-Afrika om daar de winter door te brengen. Veel mensen zetten hun handtekening onder een petitie van Vogelbescherming, die door de Portugese vogelbescherming werd aangeboden aan het Portugese kabinet en de president. Ook overheden vanuit Nederland zetten druk om af te zien van Montijo.
Hoe verder?
Vooralsnog kan het huidige vliegveld bij Lissabon, Portela, nog met 25 procent groeien. Ook komt er vanaf die plek een hogesnelheidstrein naar Madrid. En sowieso zal het nog zeker zes jaar duren voordat in Alcochete met de bouw van een nieuw vliegveld wordt begonnen, zeggen onze collega-vogelbeschermers van SPEA uit Portugal. Misschien komt het er zelfs helemaal niet van, zo is de hoop, want ook tegen Alcochete zal worden geprotesteerd. Niet in de laatste plaats omdat ten tijde van klimaatverandering het stimuleren van vliegverkeer niet logisch is. De extreme droogte in Portugal laat zich voelen.
Foto’s Hans Peeters